2015 yılından itibaren dijital dünyaya yönelme artmıştır. Bilgisayar, internet ve akıllı mobil cihaz teknolojilerindeki gelişmeler, dijital oyun sektörünün gelişimini olumlu yönde etkilemektedir. Oyun sektörünün her geçen gün ivme kazanarak şöhretini olumlu yönde ilerletmesi, Oyunlaştırma kavramını ortaya çıkarmıştır.
Nedir Bu Oyunlaştırma Kavramı?
Oyunlaştırma, en basit haliyle var olan herhangi bir platforma (web sitesi, uygulama) motivasyonu artırmak, marka sadakatini güçlendirmek gibi amaçlarla oyun prensiplerini entegre etme sürecidir.
Oyunlaştırma her şeyden önce “oyun” değildir. Ancak oyunlarda kullanılan ödüllendirme sistemleri ve rekabet unsurlarını, dijital oyun tasarım tekniklerini de kullanarak iş dünyası başta olmak üzere oyun dışı unsurlara dahil edip, onları etkileşimli ve cazip hale getirmektedir.
Oyunlaştırma dünya genelinde henüz yeni bir kavram ve tabi ki ülkemiz için de bu durum geçerlidir. Küçük bir Google Trends araştırması yaptığımızda kavramın 2010 sonlarında ortaya çıktığı ve düzenli olarak ilginin arttığı analiz edilmiştir. Google Trends’in tahminine göre ise bu artış yine aynı şekilde devam edecektir.
Oyunlaştırma, giderek büyüyen oyun endüstrisi ile oyunların gücünün artık daha net olarak ortaya çıkması ve insan üzerindeki olumlu etkisinin fark edilmesiyle herkesin kullandığı bir kavram haline gelmiştir. Bu kavram, ortaya çıkmadan önce de bazı farklı örneklerle bu teknik aslında kullanıyordu. Örnek vermek gerekirse; e-ticaret sitelerinde kullanılan kullanıcı profili puan sistemi bir oyunlaştırma örneğidir ve oyunlaştırma kavramı ortaya çıkmadan çok önceleri kullanılan bir yöntemdir. Kullanıcının aldığı olumlu yorumlar sonucu kazandığı puanlar ve güvenilirlik oranı, onun profil isminin yanında bir ilerleme çubuğu (progress bar) ile gösterilmektedir. Oyunlarda gördüğümüz seviye ve rütbe sistemini kullanarak, kullanıcıları daha fazla “güvenilirlik puanı” kazanmaya iten, zorunluluk taşımayan ancak oyun unsurları içerdiği için içsel teşvikle daha fazla kullanıma ve etkileşime yönelten bir teknik kullanılmıştır.
Genellikle fast-food restoranları ve perakende sektöründe yapılan “Ayın Elemanı” uygulaması da oyunlaştırmanın iş dünyasındaki kullanımına örnek olarak gösterilebilir. Bir diğer örnek ise; Marka sürdürülebilirliğini sağlayabilmek için çeşitli pazarlama stratejileri uygulayan Starbucks, ödüllendirme fonksiyonundan yola çıkarak hazırlanan mobil uygulamasında, müşterilerinin her alışverişinde çeşitli rozetler toplayarak indirimler ya da bedava ürünler gibi fırsatlar kazanmalarını sağlamaktadır.
Oyunlaştırma Yararları ve Adımları Nelerdir?
- Müşterilerinizin, potansiyel müşterilerinizin ve ortaklarınızın katılımını arttırır.
- İnsanların başarı ve rekabet duygusuna seslenir, böylece bir reklama maruz kalmış gibi hissetmezler ve kendi istekleriyle markanıza yönelirler.
- Potansiyel müşterilerinizi tanımanıza ve ilerleyen süreçlerde onlar için kişiselleştirilmiş kampanyalar yapmanıza yardım eder.
- Çalışanlarınız arasında ortaklık duygusu oluşturur, kurum içinde bağları güçlendirir.
- Potansiyel müşterinin satın alma kararını etkiler.
- Sahip olunan müşterilerin sadakatini güçlendirir.
- Marka tanıtımı için etkili bir araçtır; sıkıcı pazarlama yollarına başvurmadan kitleleri marka hakkında bilgilendirir.
Microsoft yeni yazılımlarını, tanıtımları yapılmadan önce bir dizi teste tabi tutmaktadır. Bu testler, bir süre önce Microsoft çalışanları tarafından yapılırken bu test sürecinin, zaten yeterince meşgul olan çalışanların iş yüküne olumsuz bir etki ettiğini fark eden Microsoft; yazılımın indirilmesi, yüklenmesi ve çalıştırılması için zaman kaybeden çalışanlar için oyunlaştırılmış bir sistem kurmuştur. Kendi Intranet sisteminde çalışanların isimlerini yayınlayarak her birine bir gelişim seti atamıştır. İndirme, yükleme, testi belirlenen sürelerde çalıştırma, görevlerin tamamlanma durumlarını gösteren ve en çok geri dönüşü sağlayanları belirten bir de lider bordu bulunan bu set ile test süreçleri çalışanlar için, eğlenceli bir yarışma haline geldi.
Yetişkin insanlar da tıpkı çocuklar gibi yarışmayı, eğlenmeyi ve ödüllendirilmeyi seviyor. Dolayısıyla markaların da ; marka sadakatiyle ilgili programlar oluştururken ve markaları için PR çalışmaları yürütürken oyunlaştırmanın önemini göz ardı etmemesi gerekir.
Oyunlaştırmanın başarıyla uygulanabileceği örnekler, yakın gelecekte firmalara oldukça kârlı geri dönüşler sağlayabilecek gibi görünüyor. Ancak birçok araştırmacının analizlerinde belirttiği gibi bu kavramın doğru anlaşılıp, doğru kurguların yapılması sektör için önem arz etmektedir.
Elif Küçükaysever