Kuşaklar Nasıl Ortaya Çıktı?
Geçmişten günümüze yaşanan toplumsal olaylar, küreselleşme, teknolojik gelişmeler, insanlar üzerinde etkiler bırakmış ve bazı özelliklerini değiştirmiştir. Genellikle aynı doğum yılına sahip kişiler tarihsel olaylardan ortak deneyimler elde etmişlerdir. Bu durum kuşaklar ve kuşak farklılıklarının ortaya çıkmasının temelini oluşturmaktadır. Farklı kuşaklar farklı güçlü ve zayıf yönler, farklı ekonomik ve sosyal hayat içindeki davranışlar, beklentiler, amaçlarına ulaşma kararlılıklar ve mücadele etme seviyeler demektir. Yazarlara göre her kuşak, onları farklı zamanlarda büyüyen insanlardan ayıran ortak değer sistemlerini oluşturan geniş güçlerden (yani ebeveynler, akranlar, medya, kritik ekonomik ve sosyal olaylar ve popüler kültür) etkilenmektedir.
Literatürde en çok yer alan kuşak sınıflandırması;
Gelenekselciler :1922-1945
Baby Boomer :1946-1964
X Kuşağı :1965-1980
Y Kuşağı :1981-2000
Z Kuşağı :2001-2020 şeklindedir.
Z Kuşağı Motivasyonu ve Kariyer Hedefi
Z Kuşağı “ekran bağımlıları” olarak tanımlanan teknoloji kullanıcılarının kuşağıdır. Üyeleri 2001den sonra doğan ve 2020 yılı itibariyle artık iş hayatına katılan yeni nesil genç profesyonellerdir. Yapılan araştırmalara göre 2021 ile birlikte işgücünün beşte birini oluşturmaları beklenmektedir. Başarılı olmak isteyen şirketler ve işverenler için bu kuşağı anlamak kritik öneme sahiptir.
Bu kuşağın öne çıkan özelliği internet dünyasında yaşamalarıdır. Dijital dünya içinde büyüyen ilk nesil sayılırlar. En iyi bildikleri şey tüm sorularına internetten cevap bulmak ve sosyal ağlar üzerinden iletişim kurmaktır. Huffington Post’a göre Z Kuşağı’nın %92’si “dijital ayak izi” ne sahiptir.
Bir diğer özellikleri ise biçimlendirici yıllarının ekonomik zorluklar içinde geçmesidir. Dünya genelinde yaşanan ekonomik durgunluk sebebiyle ailelerinin yaşadığı mali zorluklara şahit olmuşlardır. Bu yüzden temkinli ve faydacı bir tutumları vardır. Ayrıca yaşanan dijital dönüşüm ve yapay zekanın iş dünyasının geleceği hakkında belirsizlik yaratması da Z kuşağı için iş hayatında güvenliği öne çıkarmaktadır.
Z Kuşağı ölçülebilirliğe ve geribildirime çok önem verir. Yöneticileri tarafından sürekli değerlendirilmek isterler. Bu noktada destekleyici olmak için önceden belli bir hazırlık yapılmaması yöneticiler açısından yük oluşturabilir. Performanslarını izleyip tek bir emoji içeren mail göndermek bile onların kuruma bağlı hissetmelerini sağlar.
Teknoloji ile büyümek Z Kuşağı üyelerini “küresel vatandaş” sınıfına almaktadır. Bu sebeple Z Kuşağı bulunduğu ortamda çeşitlilik arar. Farklı kültürlerden oluşmuş bir ekibin daha verimli olacağına inanırlar. Teknik yeterlilikleri ile çoklu görevlerde başarılı olurlar.
Diğer kuşakların aksine başarısızlıktan güç alırlar. Yapılan bir araştırmaya göre Z Kuşağı’nın %80’i başarısızlığı öğrenmeye giden yol olarak görmektedir.
Sonuç Olarak
İş dünyası içinde kuşaklar arası denge kurabilmek için kuşakları ve özelliklerini analiz etmek gerekir. Geleceğin iş gücünü oluşturacak Z Kuşağı; yaratıcı, bağımsız, akılcı, bilgi çağında büyüyen, hızlı, üretken ve sonuç odaklı bir nesildir. Davranışlarının somut sonuçlarını görmeye ve geri bildirim almaya önem verirler. Sosyal medya ve dijital kanallarda güçlü, teknolojik altyapısı kuvvetli, işbirliğinden yaralanan bir organizasyonun parçası olmayı tercih etmeleri beklenmektedir. Bu yeni nesil çalışanların heyecanını korumak ve devamlılıklarını sağlamak için iş dünyasında değişikliklere şimdiden başlamak gerekir.
Pınar Ezgi Güngör