“Hayatımda herşeyi saydım. Yıkadığım bulaşıkları, kiliseye çıkan basamakları ve yoldaki ağaçları. Ne kadar sayılacak şey varsa hepsini saydım.” Katherina Johnson
Hayatı
Kendi söylemi ile “sayılara hayranlık duyan” Katherina Johnson, 1918’de ABD’nin West Virginia eyaletindeki White Sulphur Springs kasabasında dünyaya gelmiş bir matematik araştırmacısı. Sayılara ilgisi on yaşında başlayan Johnson, aynı yaşta babasının da sahip olduğu potansiyeli görmesi ile liseye başladı. Babası Joshua, kızının West Virginia Enstitüsü’nde eğitim alması için taşındı ve Johnson’un akademide gösterdiği başarı, babasının doğru bir karar verdiğini kanıtladı. Katherina 14 yaşında lise eğitimini, 18 yaşında da üniversite eğitimi tamamlayarak mezun oldu.
Sonrasında öğretmenlik yapan Johnson’un hayatı, 1953’te ABD’de NASA’dan önce faaliyet gösteren “Ulusal Havacılık Danışma Kurulu” NACA’da çalışmaya başlaması ile bambaşka bir yöne evrildi. NACA, 1935’te rüzgar tüneli testlerinin sonuçlarını hesaplamak için işe alınan kadınlar, bugün bilinen bilgisayarların yaptığı işleri yapıyorlardı.
İkinci Dünya Savaşından itibaren, yapılan hesaplamaları kontrol etmek için, Afrika kökenli Amerikalı kadınları da almaya başladı. 1953 yılına gelindiğinde Katherina, olağanüstü matematik becerilerini gösterebileceği bir yer buldu. NASA’ya girdi ve burada hesaplamalar yaparak çalışmaya başladı.
NASA Serüveni
Sayılarak hayranlık duyan Katherina Johnson, yaptığı işe ilk günden aşık oldu ve günde 14-16 saat çalışmasına rağmen sayılara bakmaktan yorulmuyordu. Her türlü matematiksel denklemleri ve geometriyi çözebilme yeteneği ile araştırma ekibine alındı. Ancak o bununla kalmayarak, önemli kararların alındığı NACA brifinglerine de katılmak istedi. En başta hem kadın olmasından dolayı hem de ırkçı yaklaşımlardan dolayı kabul görülmese de, hesaplarının doğruluğu ve yaptığı ısrarlar sonucunda, uzun süre brifing odasına giren tek kadın oldu.
Uzaya giden ilk ABD’li astronot olan Alan Shepherd’ın uzay mekiği yörüngesini hesaplayan Johnson, hesapları sayesinde, 1961’de, Shepherd’ın uzay kapsülünün içinde okyanusta istenilen noktaya başarıyla inebildi. Bunun yanında en büyük başarılarından biri olarak bilinen, dünyanın yörüngesine girip tur atan ilk ABD’li astronot olan John Glenn’in yörüngesini hesaplayarak elde etmiştir. NASA kısa bir zaman önce satın aldığı IBM bilgisayarı Glenn’in yörüngesini hesaplamak için programlanmıştı. Fakat astronotlar arasında yeni bilgisayarların hesaplamalarına karşı bir güvensizlik mevcuttu. Glenn yörünge hesaplamalarını Johnson’un gerçekleştirmesini istedi ve “Numaraları kontrol etmek için kızı alın. Sayıların iyi olduğunu söylerse ben de gitmeye hazırım.” diyerek Johnson’a duyulan güveni kanıtladı. Hesaplamaları yapmak Johnson’un bir buçuk gününü aldı ve yeni bilgisayarların bulduğu rakamlarla eşleşti ve Glenn’in uçuşu başarıyla gerçekleşti.
33 yıl boyunca karmaşık matematiksel denklemlerin hesaplamalarını yaparak, Alan Shepherd, John Glenn ve Neil Armstrong gibi uzay kahramanlarının uzaya başarılı bir şekilde gitmelerine ve geri dönmelerine yardımcı oldu. ABD’nin uzay yolculuğu ile ilgili ilk adımları atarken, Apollo 11 Uzay Gemisi’nin Ay’a iniş programının başarısında da çok büyük bir paya sahiptir.
Başarıları
Bu başarılı ve zeki kadın, hayatına birçok önemli ödülleri sığdırmıştır. 1967 yılında Ay’ın etrafında dönen NASA’ya ait beş uzay aracının yerini bir navigasyon gibi sorunsuz bir şekilde hesaplamasından dolayı NASA “Lunar Orbiter” operasyon ekibi ödülünü almıştır. 2015 yılında Amerika Başkanı Barrack Obama’nın elinden en yüksek vatandaşlık ödülü olan Başkanlık Özgürlük Madalyası’nı kazanmıştır. 26 Ağustos’ta doğması itibari ile daha önemli bir yere sahip olan Johnson Kadınların eşitlik gününün de 26 Ağustosta yapılmasından dolayı, kadınların da bilimde ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu vurgulamaktadır.
Katherine Johnson 2020 yılının Şubat ayında aramızdan ayrıldı. Johnson geride bıraktığı miras; bir matematikçi olarak NASA’nın insanları uzaya göndermesindeki büyük yardımları ve başarılarıydı. İlgilenenler için Amerika’nın uzaya çıkışının arkasındaki gizli kahramanlar “Hidden Figures” filminde anlatılıyor. Filmin yayınlanmasının ardından da“ Ben önemli biri değilim, sadece işimi yaptım” diyerek, tüm başarılarına rağmen mütevazılığını gözler önüne sermektedir.
Şule Karaoğlu
Komadan çıkan genç bir adam, tüm ailesinin katledildiği geceye dair hiçbir şey hatırlayamaz. Gerçeği ortaya çıkarması için psikiyatristinin yardımı gerekecektir. Felix Kennamer