Proaktif Davranış Nedir?
Proaktif davranış, stres yaratacak herhangi bir olayın gerçekleşmesi anında otokontrolü kaybetmeden tepki vermek yerine, tepkiden önce kontrol mekanizması oluşturarak, koşulları geliştirici şekilde inisiyatif alarak, insanların ruh ve düşünce halini anlayarak hareket edebilmek ve etken davranabilmektir. Herhangi bir yerden talimat beklemeden, durumsal değişkenleri önemsemeden, ihtiyaç duyulan değişimi başlatabilme durumudur.
Aslında insan yaşamının her döneminde sorumluluk almalı, karar verebilmeli kısaca inisiyatif ve sorumluluğun birlikte var olması gerekmektedir.
Proaktif davranış sergileyen insanların en temel özelliklerini sıralamak gerekirse;
- Bireylerin karşılarına çıkan fırsatları önceden sezebilme ve görebilmesi,
- Değerlendirme çabalarının olması,
- Eylemsel yönlerinin ağır basması,
- Fırsatları rekabet avantajına dönüştürebilmeleri,
- Öngörü sahibi olmaları,
- Değişimi çabuk fark edip, uyum sağlayarak kontrol altına alabilmeleri,
- Emir beklemeden harekete geçebilmeleri,
Proaktif davranışı güçlendirmek için; önceden düşünmek, kendini yönetmek, stratejik düşünmek, harekete geçmek ve duruma uyarlama ilkelerini kişinin kendi benliğinde geliştirmesi gerekir.
Proaktif kişiler, çevrelerinde dikkat çeken güçlü kişiliklerdir. Nitekim güçlü kişiliklerin zayıf olanlara nispeten bağımlılık düzeyleri düşüktür ve sorunlar karşısında farklı çözüm yolları ararlar. Başarıya ulaşmak için hedef odaklı davranış sergilerler. Proaktif kişilik yapısına sahip olanlar yüksek öz-disiplinle hareket ederek, aktif davranışlar sergilerler.
Aktif Davranış Nedir?
Aktif davranış, durum ve koşullar karşısında otokontrollü hareket ederek tepki göstermek, duygu ve düşüncelerini karşı tarafa katabilmek için sergilenen tüm davranışlardır.
Aktif davranış sergileyen kişiler kendi değerlerini farkında olan ve bunu belli eden kişilerdir. Duygu, düşünce ve isteklerini ifade ederek karşı tarafa bildirirler. ‘’Hayır’’ demekte zorlanmazlar. Haklarını savunur ve sorumluluk alırlar. Tepki vermesi gereken durumlarda tepkisini belli ederler, başkalarının onların adına karar vermesine izin vermezler. Reddedilme, kötü izlenim bırakma riskini göze alabilen kişilerdir.
Yetenek Yönetimde Proaktif Davranış
Yetenek yönetimi, işletmenin rekabet stratejisini destekleyecek işgücü planının yapılarak, mevcut yeteneklerinin analiz edilmesi, ihtiyaç duyulan ilave yeteneklerin belirlenerek bu ihtiyaçları karşılayacak olan nitelikli iş gören adaylar ile çalışılarak, çalışanlar için doğru çalışma ortamının oluşturulması, doğru adayların istihdam edilmesi, var olan yeteneklerinin geliştirilmesi ve elde tutulmalarının sağlanmasına yönelik stratejik temelli İnsan Kaynakları faaliyetlerini kapsayan bir süreçtir.
Yetenek yönetimi, firmaların en yetenekli çalışanları ellerinde tutmak için uyguladıkları bir iş yöntemidir. Aslında çalışanların iş sürecine dahil edilmesine veya onların takdir edilmesine yardımcı olduğu gibi, sektörde bulunan en yetenekli kişileri şirketinizde istihdam etmenizi sağlar.
İşletmelerin başarı sağlamasında büyük öneme sahip çalışanların işe alımı, eğitilmesi, geliştirilmesi ve yeteneklerinden uygun bir şekilde yararlanılması sürecini kapsayan yetenek yönetimi kavramı bugün insan kaynakları yönetiminde temel başarı etken haline gelmiştir. Yetenekli çalışanların işletme bünyesine katmanın ve işletmede kalmasını sağlamanın giderek zorlaştığı bir ortamda faaliyet gösteren işletmeler, yetenek yönetimi stratejileri ile sahip oldukları yetenekli çalışanlardan işletme amaçları doğrultusunda etkin bir şekilde yararlanabilmektedirler. Ayrıca, yetenek yönetimi ile çalışanlara eğitim ve kendilerini geliştirme imkanları tanınmakta, bu da onların işletmeye bağlılıklarını artırıp, işletmede sürekliliği sağlayacaktır.
İş Hayatında Proaktif Davranış Örnekleri
- Sürekli olarak yeni bilgi ve beceriler edinmeye çalışmak.
- Değişimden kaçmayıp, onu kabul etmek.
- Yaratıcılığın başarı için olması gereken bir beceri olduğunu bilmek.
- İşini fark yaratarak yapmak.
- Gelecek için umutlu olmak.
- İşinde girişimci olmak, sürekli gelişmek ve fırsatları kollamak.
- Üst yönetime gör doldurulamaz bir yer, değiştirilemez ve özel olduğunu hissetmek.
- Talep gören olmak.
Selin Akbaş