“NFT”, non-fungible token teriminin kısaltmasıdır. Fungible; birbirinin yerine geçebilen, değiştirilebilen anlamına gelmektedir. Non-fungible ise bunun tam tersi olarak tek, benzersiz ve eşsiz anlamına gelmektedir.
NFT, dijital bir varlığın tek ve eşsiz olduğunu göstermektedir. NFT; video, ses ve fotoğraflar gibi dijital dosya türleri şeklindeki öğeleri temsil etmek için kullanılır. Örneğin; elimizdeki 20 TL’yi karşımızdaki kişiye versek ve karşılığında o da bize 20 TL verse iki taraf için de değişen bir durum olmayacaktır. Çünkü biri diğerinin yerini tutabilmektedir.
Teknolojik gelişmelerle birlikte dijital ürünlere sahip olmak insanlar arasında yaygınlaşmıştır. 2017’den itibaren NFT’lere 174 milyon dolardan fazla para harcanmıştır. Arz- talep dengesi, tüm değeri olan varlıklarda olduğu gibi NFT’ler içerisinde fiyatların belirlenmesini sağlamaktadır. NFT’lerin eşsiz olmasından dolayı satılan ürünler koleksiyon ürünü olarak kabul edilip değerleri çok olduğu durumlarda fiyatları yüksek olmaktadır.
NFT’lerin Özelliği Nedir?
Tekil Olması: NFT’yi tek olarak yaratmak mümkündür. .JPEG formatında var olan dijital varlığı kolayca çoklayabilirsiniz. Fakat sahibin kim olduğunu gösteren NFT eşsizdir.
Kesin Tam Sahiplik Sağlaması: Blok zincirin özelliklerinden bir tanesi üzerine yazılan bilgilerin değiştirilemeyecek şekilde kaydediliyor olmasıdır. Herhangi bir NFT satın aldığımızda onun işaret ettiği dijital varlığın sahipliğini anında üzerimize geçirmiş oluruz.
Programlanabilir Olması: NFT’ler akıllı kontrat ile yaratılmış dijital varlıklardır. Bununla birlikte nasıl hareket edeceklerine akıllı kontrata yazılmış kurallar ile karar verilmektedir. Programlanabilir olmak NFT’lerin önemli özellikleri arasındadır. Çünkü akıllı kontrat içerisine istediğimiz kuralları koymamız mümkündür.
NFT Nasıl Üretilir, Nasıl Kullanılır?
NFT’ler ERC-721 standına göre üretilmiştir. ERC-721 ise Ethereum geliştiricileri tarafından hazırlanmıştır. NFT üretimini sağlamak için ise kripto para cüzdanına sahip olmak gerekir. Dosya, belirtilen platformlar yoluyla IPFS sistemine yüklenir. Ardından NFT’nin eşsiz ve değiştirilemez parametreleri belirlenir.
NFT’nin üretim miktarı, fiyatlandırması ve bir sonraki satışta pay ödemesinin ne kadar olacağı gibi konular analiz edilir. Ardından blok zinciri ağının işlem ücreti ödenip NFT üretimi gerçekleşir. İşlem bittikten sonra ise NFT’ler cüzdana aktarılır ve tüm blok zincirleri içerisinde kayıt altına alınır.
Yüksek Değerli NFT Örnekleri
İlk üretilen NFT’lerden biri olma özelliğini taşıyan CryptoPunk oyununa ait karakter olan Alien2089; Ocak 2021’de 605 Ethereum, Şubat 2021’de ise 6.455.000 TRY karşılığında satılmıştır. CryptoKitty isimli oyunda var olan “Dragon” karakterinin değeri ise 600 Ethereum, Şubat 2021 tarihli fiyatı ise 6.350.000 TRY’dir.
Şimdiye dek en yüksek değere sahip NFT satışı; kripto sanatçısı Beeple’ın Christies’de müzayedeye çıkardığı “Everydays: The First 5,000 Days ile elde edilmiştir. Bu eser; tarihi müzayede evinde satılan ilk NFT olma özelliği sayesinde, gelişen pazar ile birlikte yeni bir kurumsal meşrutiyete işaret etmiş bulunmaktadır.
Elif Küçükaysever
